ابن خلدون و اصول آموزش و پرورش

ابن خلدون و اصول آموزش و پرورش در 14 صفحه ورد قابل ویرایش آماده ارائه با فرمت doc

ابن خلدون و اصول آموزش و پرورش

معرفی مقاله

ابن خلدون ، تاریخ نویس و جامعه شناس بزرگ قرن هستم و اوایل قرن نهم هجری ، از متفكران و صاحب نظران تعلیم و تربیت ملل مسلمان است . او با عنایت به مبانی دینی و تجربیاتی كه از تدریس و آشنایی با فرهنگ و تعلیم و تربیت عصر خویش داشت ، در ابواب مختلف كتاب خود ، « مقدمه »  ، مسائل تعلیم و تربیت را مورد بررسی و تحقیق قرارداده است . متأسفانه آرای او در مسائل تعلیم و تربیت كم تر مورد توجه قرار گرفته است و این قسمت نسبت به سایر مسائل مطروحه در كتاب مقدمه – مثل تاریخ ، سیاست و اقتصاد كه درباره ی آنها مباحثات زیادی صورت گرفته و كتاب هایی تألیف شده – چندان با اقبال و عنایت رو به رو نگردیده است . در این مقاله ، نویسنده روش هایی را كه به بهبود كیفیت آموزش و پرورش در آن زمان كمك كرده است ، مورد بررسی قرار می دهد و راهها و شیوه های تدریس موفق را بازگو می كند . او در این زمینه حدود بیست و پنج فن و تكنیك عملی را كه ابن خلدون و استادان دیگر ار طرق علمی و تجربی به دست آورده بودند ، تشریح می كند و می نویسد كه این روش ها در فراگیری و ارتقای كیفیت آموزش در زمان حیات ابن خلدون تأثیرات چشم گیری داشته است .

نویسنده مقاله مطالبی را از فصل 29 باب ششم مقدمه نقل كرده  و بحث در باب اصول و روش های آموزش و پرورش را با مطلبی تحت عنوان راه درست در آموز ش علوم و روش های مفید آن آغاز می كند و پس از آن ، توجه خود را به میزان فهم واستعداد معلم و پرورش تدریجی او معطوف می دارد . در پایان ، شیوه های تدریس را مطرح میكند و از روش هایی مانند سخنرانی و القاء و محاوره و مناظره و الگو سازی نام می برد . علاوه بر این ، وی به آموزش زبان خارجی – كه در آن زمان زبان عربی بوده است – اهمیتی ویژه می دهد و دلیل اهمیت آن را این می داند كه عربی زببان قرآن و حدیث است و سپس به تشریح شیوه آموزش زبان قرآن و حدیث می پردازد و در پایان ، توصیه می كند كه معلمان و متعلمان با اهداف ارزشمند علوم ابزاری آشنا شوند .

این مقاله حاصل مطالعه و تجزیه و تحلیل بخش هایی از مقدمه ابن خلدون است ،

مقدمه

عبدالرحمن بن محمد معروف به ابن خلدون ( 808-732ه.ق ) گر چه به عنوان مورخی برجسته و بنیان گذار جامعه شناسی مشهور است ، از متفكران تعلیم و تربیت نیز به حساب می آید .

وی با دیدی اجتماعی به تعلیم و تربیت نظر افكنده است و با توجه به مبانی دینی و تجربیات خود در تدریس و شناخت فرهنگ و اوضاع تعلیم و تربیت عصر خویش ، در بسیاری از فصل های مقدمه – بویژه باب ششم آن – به این مهم پرداخته و ابعاد آن را بررسی كرده است .

در مورد آرای ابن خلدون در تاریخ ، اجتماع ، سیاست واقتصاد ، بحث های بسیاری شده و كتاب ها و مقالات متعددی به رشته ی تحریر در آمده است ولی آرای تربیتی وی كم تر مورد توجه قرار گرفته  و غیر از ترجمه ی مقدمه ، فقط به اشاره ای گذرا به برخی از نظریات كلی وی ، بسنده شده است . دیدگاه وی در باره اصول و روش های تعلیم و تربیت نیز تاكنون به صورت مشخص تبیین نشده است ؛ بنابر این ، هدف این مقاله پرداختن به این مهم است .